سر گْوَست منی چه کَندیلّ رۆشنیا تانکه…
The article below is not in standardized Baluchi. We are currently working on it and will provide an updated version soon.
Author: Abdol Aziz Azizi
Many young and old people from Baluchistan were forced to leave their native country and relocate to western countries because of poverty, deprivation or to protect themselves from life threatening ordeals in their home country. But regardless of the safe, well-protected and calm life in the west, they keep longing for their families and (forbidden) homes they have left behind. This story sheds light on the life of one such man in exile who keeps yearning for his homeland.
اے تئیاب دپا که من نشتگان؛ آ ھئورانی شمۆرگ که مئے لوگئِے دمکے پشتا گوَستگ ومنا شمۆشتگ انت،من تاکَئے دپا نشتگان هئوارنی شمۆرگ چارِتگ بله منا آ شمۆرگانی یات باز په جُۆهانی گیر نئیئیت ، بله دمک که چه منی کۆٹی دریگِ پشتا گوَستگ،و منی چم همێشه ھمے دمکااَت ھِچّکس چه اے راها نگوَست شپا تئو بِلّ ،رۆچا ھم ھِچّ مُساپِرے ااۆدا نگوَست مُساپرے که چه دورێن راھێا بیاتکێن و چَه ادا بگوَستێن .من بس جِنگانی بالئے تئوار اِشکُت که آ دِرچک که دَریگ کشااَت آیانی بیسک بیسک و بال جَنَگ ، منی بےبِرمشێن تئواراِش پرۆشت ھما بےبرمشی که آییئے ندارگ په چَمّان ڈئولدارات، بله په منا اے بےبرمشی مَرکئے درۆشم و آوازاَت یکپارگی گرندئے کَتراشکگا منا ترانَگێیا پِرّێنت .
من اِشکت که بلُّکا تئوار جَت: <>
<>
سمّیا پسّئو دات: <> بَلُّکا درّاێنت: <>
اے ترانگ که اِدان رسِت و چمشانکے من دات و دِیست که تئیاب دپا لانچ و یکدار گۆن گونڈێن گورمان پێچ و تاب وَرگا اَتنت و سجّهێن مردمان واتر کرتگ وتی لۆگ و ھَنکێنان ، نون دگه دریایی مُرگانی ھم تئوار اِشکنگَ نبوت آ ھم شُتگ اَتنت مان وتی کُدامان و دگه ھِچّ تِرکّ و تئوار نێستاَت بگئیر چه آه و پِریاتان گونڈێن گورمانی که تئیاب دپا پرۆشان اتنت. اے چاگردِئے نپسگیرێن گوات ھم په نپس کشّگا اۆشتگاَت و منی اُپارگ نپسے بے وڑیا گِران اَنت.
من اێوکا اے تئیاب دپا گۆن رۆچئے ائولی شَهما چم پچ کرتنت بِرّ اتان که اِدان کُجااِنت داردانل ، مانش یا که تنگه اسکاژراک یانکه نه در برزخ تنگه برینگ؛ من په وتی واھگانی رَسگا مان کُجا سرسر جنانا.
پدا دۆشِیگێن یاتان کپتان؛ که رند چه واڑئے دپئے بندگا وتی کۆٹیا چِێرمان بوتان دیست و کندیل بُنداتگ و چُلّ جاھا چِگردی سیه دار منی گُهارۆکا مان داشتگ اَنت ۔ پرچا ؟ که زمستان چِلّه اَت ، من وتی کتابانی دپ پچ کرت درسانی نبیسگ بندات کرت ساھتُکے گوَست من که چه پسانی گِرودارا من بے کساس ژند و پندِ اتان گُڑا واب زۆر اَت چم بند بوتنت سر جهلا شت و مان کندیلا لَگِت منی مودانی سر سُتک و من گۆن تِراسێا سر چست کرت اے وڑا چُنت برا شُت و آتک تانکه من کتابانی سرا واب کپتان ، ماتا گُڑا منا ناولّت، که پادا شام ور ، بلُّکا دایما ھمه گوشت که چُکان وهدے واب اَنت پادئے مکن، واب چه ورگا وشتِراِنت.
سُهبِئے سرا کُڈلئے پَڈلا منی جاگااَت و نان رۆگنی پچ و شیرچا پَه منا تئیاراَتنت انچُش که من دست په ورگا بُرت ، منی ماتا گوشت من تئیی اسکولئے نان کیپِئے تها کرتنت بله منی دیدگ کمبرۆ جان جمبرانی لَمب مان زمینا اێراَنت و کاجه مزنێن و دورسرێن کئورے که شمئے دێما اِنت تئو چه گوشئے بارێن رئوئے وانگا یانکه نه ؟ گُلاتونا مئے همساهگا گوشت منی چُک نرئوت من پسّئو دات که من رئوان بله منی واتر کنگ ائے وھدا ماتی جان تئو بیا کئورئے کرّا بلکێن آپ باز ببیت.
تئیاب دپا گۆن روچئے رۆژنا چم که من پچ کرتنت دیست و تَگس ھم پێسر چَه منا وابا پاد آتکگ اَنت و تلارانی شَهمَگا و شونزُکانی تلا په وتی لاپِئے شۆھازا شُشگااَنت بله من مُجتی زندِ تها پدمنتگ بوتگان چۆ وتی راجئے وڑا و اے رندا ھم تگس ھم چه منا پِێش کَپتگ اَتنت.
انچُش که دریایا چارگااَتان روچئے ترۆپگ مان آپئے سرا منی چمّان لَگِت ھما دابا نورے که شَهم کنت چه ارجَلێا مان گوشئے دُرّان که یک مهرنگئے گۆشنت ، البت اے کجا و آ کجا.
گۆن وتارا جێڑگا اتان که چُتو اسکولئے بنگێجی سال گوازێنتگ اَنت که(دبیرستان) آ اسکولا مان چهبارا شُتان و دئولتی وابجاها چار سال گوازێنت پدا سربازی و رندا کالج ھم گوازێنتنت اے تۆکێنکا مئے مێتگا برگ و لئێن و آپئے پئپ لئێن کشّگا اَتنت که اے دئورئے کسّه مان پێتیا اێر اَتنت ، نبشته و شنگ کنگ آیانی په منا الّمی و ھژدری اِنت پرچا که انسانئے تجربه و سرگوَست یک رھشۆن بیت په راجئے نۆک ورنایان که په سرڈگارئے ڈُبّه آن گمے بزورنت و وتی کساسا ڈُبّه پێلو بکننت.
پاد آتکان لانکیگ من کۆپگا کرت وتی پُشتِئے نێمگا چارگے دات پُشتا که بَزِێن جنگلے اَت وآییئے تُرسناکێن تهاری چِست بوتگاَت و دۆشی برےبرے چه ھمه جنگلا رستَرے گُرّگے من اشکُت ، نون آرام و تاهیر گِپتگاَت و ھچ ھبرے نێستاَت و چه جنگلے دێما کۆے ٹُلّے پێداوراَت که چه جمبران بُرزتر سر کشّگااَت منی بلُّکا وتی کسّهانی تها گوشتگاَت که دورێن مُلکان یک کۆے هست اِنت که آییئے سر استینّا ھم بُرزترنت و آ کۆهئے نام الدۆرادۆر اِنت که انسان په سَهادت و سۆبِ رسگا په آ کۆھا وتا بِرسینیت و من ھم ھمه هاترا درانڈێه آن که اے کۆھا یک گارے هست و گارئے تها دو مرد کۆنڈ په کۆنڈ نشتگ و ورد وانگا اَنت یکے چه بۆمیان شیلی و یکے دگه چه دریاچه آرالئے کَش و کرئے مردمان و چه اشان سَبَک و ھسابے گِرگ لۆٹیت.
نون ھمے جادہ و دریا ئے که جنگلئے درمیانا ات و چه دۆشیگێن شَنزان گِل و چِڈّ اَت ، رھادگ گِپت و کوَهنێن کِسهان مان وتی زِردئے تها درّێچان بوتان و گۆن وتا جێڑاِت که اے سرگوستا من اگن کتابێئے تها بیار آن آییئے تئوار تِرکّێنیت جهانا ؛ که یک جاے منی زندگیا کندیل کارمرز بوتگ و دگه یک جاے،یکّے په منا کندیلِ جِند بوتگ و رھشۆن ، جاے ھم چاگِردئے واھُندانی زِراب.