نبشتاکار: شرپ شاد

بَس جمپ و جۆلان لُڈّان اَت. شپۓ سئیُمی پاسۓ بێتئواریا مساپر واب و وابێنگ اتنت. آگَهێن مردم یکّے ڈرێوَر اَت که آییا ریڈوا کوهنێن هِندی سئوتے پِر کرتگ و راهۓ کَنڈ و بێٹان سر و چێر اَت، دومی آ آَت که هئیال و جێڑگانی تها گار اَت.

سپر شاهگانێن گتانێا بئیگا اَت. جاهے جاهے دور رُژنایے جلََشکِت، زانگَ نبوت لۆگانی دریگان سَر کشّۆکێن چراگے اَت یا آسمانۓ اِستال اتنت که دوریا زمینۓ سرا درا بوتنت.

گَزلے راها پد، اناگها، نه گرند، نه گِِرۆک، مۆرشنزێن هئورێے ترَمپان اێر دات.

“استاد! چِکّی که تَنکۓ کئور دێما اِنت،” پُشتی سیٹّا وپتگێن کلینڈرا آواز دات. وابسَرێن مردم کُلکُچِتنَت، بسۓ دریگا ڈَنّ تهاریا هئورۓ چارَگا چمِّش رُمبڑێنتنت، پدا وپتنت.

چه بسۓ کَلۆنگ کلَنگ و ریڈوۓ تئوارا، هئورۓ ترَمپانی تئوار شَرّیا گۆشان کپگا نه اَت، بله آییا زانت بسۓ پُشتا ترمپانی پد، بسۓ پدان کرۆجَگا بنت، همے گپْا آییارا یَکّ وڑے تاهیر دات.

شهر دور پَشت کپتگ اَت، آییۓ تُرس و بیم هم.

بسا داشت. آییۓ دل ٹُپّ و ٹاپا لگِْت، بله سپاهیگانی بدلا دو مردم بسا سوار بوت. یکێا اسپێتێن گُد گورا، چشمَکے چمّا، کسانێن سوٹکئیسے دستا اَت، دومیا آبرێشمێن دزمالے سرا اَت. ڈیلّ و دابا چۆ دهکان یا ساربانێا اَت.

بسۓ کلینڈر آییۓ گوَرا آتک. “بسا جاگه نێست، اے مردم مجبور اَنت. تئی کَشا یکّے کمُّکَ نندیت.”

“من دو سیٹّۓ باڑئو داتگ که کَسّ منی کشا منندیت، منا وشّ نبیت.”

“ما، واجه، نزّیکّا اێرَ کاێن، تئیی مهرربانیَ بیت اگن دمانے واجها جاگه بدئیۓ،” کلینڈرۓ گپّ جنَگا پێسر دهکانا مِنّت کرت.

آییا وتی بئیگ چه سیتّۓ سرا چِست کرت و پادانی دێما اێر کرت. دهکان، سیٹّان گوازێنان، پُشت پُشتی سیٹا شُت که همۆدا دمانے پێسر کلینڈر نِشتگ اَت.

آییۓ کَشا نِشتگێن، شَرّآزاێن مردمے اَت. بسۓ رنگ رنگێن لئیٹانی تها آییے گُد کَمّے میسِّتگ اتنت. کمّے چارگا پد آییا بسۓ دریگا ڈَنّ تهاریا انچۆ هئورۓ چارگۓ کۆشِست کرت گوَشۓ هِچّ گپّ جنگی نه اِنت. آییا چه آییۓ کَسانێن سوٹکئیسا اَندازه جت که داکتَرے. کوچگانی داکتَران گێشتر همے وڑێن سوٹکئیس گۆن اَت.

داکتَرا چه کیسّگا سگرێٹۓ ڈَبّی کَشِّت، یکّێۓ بُنڈ ڈَنّا کرت و آییۓ نێمگا شهار دات. آییا زُرت. دومی ای وت رۆک کرت.

“دمانے پێسر که ما ڈَنّا هئور و گواتۓ سرا اَتێن، منا گُمان بوت، بنی آدم اَبرمۓ دێما مدام بێوَس اِنت.” داکتر نَرمگُپتارێن مردمے اَت. آییا داکتَرۓ نێماگا چارِت بله هِچّی نگوَشت. “بنی آدمۓ یکّے دومیا سِدَگ و همگرنچ بئیگۓ تماشا هم اجب اِنت. ما که بسا سوار نه اتێن، گُڑا مۓ وتی وتی زندگی، وتی نسیب اِتنت، نون که بسا سوار بوتگێن، مۓ مَرک و زند یَکّ بوتگ اَنت. اگن اے بس چیلّێا بکپیت، ما شُما درستَ مرێن، بَس هَراب ببیت، ماشُما درست آزارَ بێن. په وشّی و سلامتی سر ببیت. ماشُما درست وتی منزلا سَر بێن. نون مۓ درستانی زندگی، نسیب و تُرس وتمانوت همگرنچ بوتگ اَنت.”

“منا تُرسگا نه اِنت،” آییا گُشادا گوَشت.

“من تهنا تئیی گپّا نه آن،” داکتَرا لُنٹ گۆل کرتنت، سگرێٹۓ دوتّانی چلّهے یله دات. “یَکّ هسابێا بچارۓ چۆ نه اِنت هم. ما اے بسا سوار ببێن شَرّ، سوار مبێن شَرّ، مۓ مَرک و زند مۓ وتی مَرک و زند اَنت. اگن بس بکپیت، لازم نا اِنت ما درست بمرێن. بوتَ کنت کَسے ٹپّیگ ببیت، بَسّ آییۓ دست یا پادے بپرُشیت. چۆ هم بوتَ کنت کسێۓ پۆنزے مبُجیت. بله ما درستَ لۆٹێن که بس په سلامتی منزلا سر ببیت و مارا هِچّ مبیت، پرچا که مۓ تها مَرکۓ بیمّ مدام چۆ هئورا گوارگا اِنت.”

“من گواشت نه، منا تُرسگا نه اِنت،” آییا گُشاد گُشادا گوشت.

“مرکۓ گوارا هر کَسا ترسیت، ترا هم ترسگا اِنت، مردم که تُرسۓ آماچَ بیت، گُڑا گشاد گُشادا گَپّ کنت، تئیی وڑا،” داکتَرا سگرێٹۓ داتَانی دگه چَلّهے یله دات که بسۓ تها لاٹۆر وران بوت. “مۓ درستانی گوَرا زندگ بئیگۓ واهگ یَکّ وڑا اِنت،” کمّے بێتئوار بئیگا پد داکتَرا دَرّاێنت. “اے همے تُرس اِنت که منا شپا بسۓ سپرَ تُرسیت. منا انچۆ سَما بیت که اینگُر منی چَمّ نَزَ بوتنت، آنگُر بَس چََپّیَ بیت، پمێشکا بسا منا بِه وابَ نئیئیت، من نزانان تئو چۆن اۓ.”

آییۓ دلا هُلّے چِست بوت. “من وتی گوَستا تتکگان؟ زانگَ نبیت. بانداتێا سرَ بان؟ زانگَ نبیت. چۆ، چۆن بوتَ کنت؟” بله هچّی نگوَشت.

“یکّے منا تهاریا سَکَّ ترسیت،” داکتَرا گوشت. “انّون تهاری وه بسا ڈنّ اِنت،” آییا گوشت. “بسۓ تها انچێن دِلآرامێن رُژنایے تالان اِنت که په وابێن مردمان ناتاهیریَ نئیاریت و آگهێن مردمان تاهیرَ دنت.”

داکتَرا دگه سگرێٹے در کرت، رۆک نکرت، بَسّ لنکُکانی شَما داشت. “بنی آدمۓ تُرس بسّ یکّے: آییۓ مَرک. بله اے گپّ هِچّ بستارَ نداریت که مردم چۆنَ مریت. وئیلێۓ آماچیا، دلۓ دریکّگۓ بند بئیگا ،کئینسرۓ نادراهیا، برے برے منا گمانَ بیت، هما مردمَ مِرَنت که زندۓ بود و برکتا زبهرَ بنت. هُدا، آ مردمانَ نکُشیت که آیانی زندا مکسدے هست. من مَرک چه باز نزّیکّا دیستگ، همینچُک نزّیکّا که اتیگی و زندۓ جۆش، چۆ مئوجا چئول جنان ببنت.”

“تئو مَرک چه من هم نزّیکتِر دیستگ،” اییا هلوَت کرت.

“متلب؟” داکتَرا لنکُکانی شَمۓ سگرێٹ چَنڈِت، پدا چارِت که رۆک نا اِنت، آییۓ نێمگا شهارتی.

“من وتی لۆگی کُشتگ،” آییا سگرێٹ زُرت و رۆک کرت، دراجێن سوٹّے جتی. “وتی لاپپُرّێن جَن، وتی دۆستیگێن جَن کُشتگ من. تئو مَرک چه من هم نزّیکتر دیستگ، داکتَر؟”

“لاپپُرّێن جنێن، پرچا . . . پرچا کُشتگ تئو؟” داکتَرۓ آوازا لرزَگے مان اَت.

“آییۓ لاپۓ چُکّ منی نبوتگ.”

داکتَرا په هبَکّهی آییۓ نێماگا چارِت.

همے وهدا چه پُشت پُشتی سیٹّا دهکانا تئوار جت: “استاد! بدار، مۓ جاگه آتکگ.”

آییۓ دستا سگرێٹ لرزِت. پُر گُدانی سرا رِتکنت. “داکتَر! مرئو،” آییا هلوَت کرت. “منا ترسیت.”

پُشتۓ نشتگێن دهکان نزّیکّا اتک. “واجه داکتَر! برئوێن. مۓ بازار رستگ.”

داکتَرا سوٹکئیس دستان زُرت و گۆن آییا گوشت: :اے مردۓ لۆگی چُکّی دَردان اِنت، اِشانی بازارا داکتَر نێست، بیست کیلومیتر دور آتکگ منی رندا، جهدَ کنان که مَرک و زندۓ اے جنگا زند بکَٹّیت.”

چاپ و شنگ: ابدُلهکیم (1970) گِچێن آزمانک

منتوار: گۆشان نکپتگێن تئوار