نبشتکار: مریم سلیمان

ورلڈ اِکنامک فورمئے رِدا سیاست یک اَنچێن پِڑے که اِشیئے تها جنێن و مردێنئے بهر زورگئے ھسابا مزنێن تپاوتے گِندگَ کئیت۔ همے ھاترا اے بُنگپّ، جنڈر اِسٹڈیز و سیاسی زانتئے تها باز پٹّ و پۆل بئیۆکێن بُنگپّان چه یکے۔ بله تنیگه اے جُست که سیاستئے تها جنێن آدمانی مزنێن کچّے پرچا گندگَ نبیت، اِشیئے چُشێن یک پسّئوے  همنێست که آییئے سرا تپاک کنگ بوتگ.

البت اے گیشتگێن گپّے که جنێن بلّے اگن آبادیئے مزنێن بهرے اَنت، یا که کُجام ھم راجئے بِبنت، دێمرئوی کرتگِش یا که نه، آ نه اۆٹ دئیگئے نه که گچێنکاریئےاۆشتگئے  تها  گێشتِرگندگَ بنت،  نه کهسیاسی گلانی تها مزنێن کچێا گندگَ بنت۔ اے یک مزنێن جێڑهے و اے جێڑهئے ھلاسیئے ھاترا گێشتر مُلکانی تها کانون سازی کنگ بوتگ که ملکی گچێنکاریانی تها سیاسی گَل، سۆبایی و وپاکی اِسمبلی و سِنٹئے تها جنێن آدمانی ھاترا لهتێن سیٹ اێر کنگ بوتگ، بله کئیبنِٹ یکێن سیاسی درجه‌ اِنت که ایشیئے سرا دُنیائے گێشتر مُلکان اَنگت چُشێن کانون سازیێے نکرتگ که جنێنانی ھاترا لهتێن سیٹ اێر کنگ بوتگ

پدا ھم اے دگه سیٹّانی یک شرّیێے اِش اِنت که بلۆچستانئے وڑێن جاهێا جنێنان سیاستئے تها بهر زورگئے مۆه رستگ، و اگن اے سیٹ مبنت گڑا آیانی گچێنکاریئے تها باچ برگ یک نبیوکێن کارےبیت ۔ بله اشیئے یک هئیرانیێے ھم هست۔

 یک مزنێن تنکیدے که  په لهتےسیٹّانی بابتا کنگَ بیت، آ اِش اِنت که اے سیٹّانی تها مزنێن کچّے په مردێن سیاستدانانی لوگئے جنێنان بهر و بانگ کنگَ بیت، اے هما جنێن اَنت که اِشان نه سیاسی سرپدیے و نه که چُشێن سیاسی زانتِش هست۔ اے پئیما آچُشێن مزنێن کردے ادا کرتَ نکننت و تهنا مردێن سیاستدانانی پئیسلهانی پلّه مرزی و پارٹیانی ھاترا کارَ کننت۔

چوش که بلۆچستانئے تها ریاستی سیاستئے تها بهر زورگئے ھاترا یک الّمێن کرائیٹریا یے اِش اِنت که مردم گۆن ریاستی اِدارهانی پالیسیان تپاک بکنت و گۆن یک زۆراورێن سیاسی پارٹیێا سیادی بِداریت۔

بِگندئے جنێن سیاستدانان چه همے تئوکّه دارگَ بیت که آ په دگه جنێنان کانون سازی کننت و اے دگه کانون سازیئے تها ھم په شرّی بهرَ زورنت، بله همے وڑا که جنێن سیاستدان بلۆچستانئے تها آرگَ بنت، آیانی چُشێن ھاسێن کردے گِندگَ نبیت و پدا آیانی گپّ و هبرانان اسمبلیئے تها ھم چُشێن ھاسێن ارزِشتے دئیگَ نبیت۔

مهسوسێن سیٹّانی ارزشتا گێش کنگئے ھاترا یک وڑے که دنیائے تها کارمرزَ بیت، آ اِش  اِنتکه هما جنێنچه  جَهلی ستهاسیاسی چست و اێرانی تها بهرَ زورنت و باز اِکٹواَنت، یا هما که جَهلی ستها سیاسی پارٹیانی تها هئوار اِنت، همایانان بُرزی ستها بزان سوبایی، وپاکی اِسمبلی و سِنٹئے تها سیٹ دئیگ ببیت، بله بلۆچستانئے تها جَهلی ستها اِکٹیوسٹ هچ پئیما ریاستی سیاستئے تها گندگَ نبنت و همے پئیما سیاسی پارٹیانی تها کار کنۆکێن جنێن آدمان دێما در آیگئے مۆه دئیگَ نبیت

 اِکٹیوسٹ گۆن ریاستی سیاستا تپاکَ نکنت، و اے پئیما آ اے سیٹّان وَت زورگا دلمانگ ھم نه‌اَنت، گو;180;ستگێن بیست سالانی تها بلۆچ جنێن که سیاسی اکٹیوزما گندگ بیتگ اَنت، راج دپترئے تها اِشانی اے پئیما سیاستئے تها بهر زورگ چِد و پێش  هچبر گندگ نبیتگ۔ دومی نێمگا وھدے مهسوسێن سیٹّانی گپَّ کئیت،گڑا  جَهلی ستها ریاستی سیاسی گلانی تها کار کنۆکێن جنێن ڈالچار کنگَ بنت۔

اے وڑا هر وھدا بلۆچستانئے مهسوسێن سیٹّانی سرا مُدام انچێن جنێن آرگَ بنت که آیانا چِد و پێش سیاسی چِست و اێرانی تها کسّا ندیستگ، نه که آیان چُشێن تجربهے هست۔ آیانی گپّان ھم پدا ھچ ارزِشت اے دگه سیاستدانانی کرّا نێست۔ په مهلوکان آ تهنا انچێن مردم اَنت که دَستااِش هچّیَ نبیت۔ البت اگن هما جنێن سیاستدان که حکومت کنوکێن پارٹیانی گۆما سیادیَ دارنت، آیانا وزارت بلکێن دئیگَ بیت، بله پدا ھم آیانی گپّ چۆ دومی درجهئے زانگَ بنت و پالیسی جۆڑ کنگ کمیٹیئے تها رئوگ یا در آیگ، اے درست وتی دَستااِشَ نبنت

چُش که جنێن آبادیئے مزنێن بهرے اَنت، باید اِش اِنت که آیانی کرد سیاستئے تها هچ پئیما ڈالچار کنگ مبیت و ھاس پالیسی جۆڑ کنگ یا که مزنێن اُگدهانی تها۔ ھءو اے الّم چارگ ببیت که آیانی تها همے سلاهی‌اَت هست یا که نێست و اِشیئے یک وڑ ے اِش بیتَ کنت که هما جنێن آدم که آیان جَهلی ستها سیاستئے تجربه هست، آ دێما آرگ ببنت و چه آیانی زانتا نپ چست کنگ ببیت۔ و اگن اے چیز زوت بیت نکنت گڑا هما جنێن سیاستدان که مرۆچی مئے بلۆچستانئے اسمبلیئے تها هستاَنت، آیانا مۆه دئیگ ببیت که آ هر کارئے تها بهر بزور اَنت و وھدئے همراهیا گێشتر چیزّان سرپد ببنت و په اے دگه جنێنان چیزّے کرت بکننت

اے گپّ هست‌اِنت که بلۆچستانئے پئیمێن جاهێا که یک نێمگے جنگ و جَدالئے آماچ اِنت و دومی نێمگا پدرشاهی، اے نیاما جنێنئے سیاستئے تها بهر زورگ و وتی گپّا منّارێنگ وَت یک مزنێن چئیلِنجے، بله بیتَ کنت  کهوھدئے همراهیا اِشیئے سرا کارکنگ ببیت۔ آ رۆچ دور مبنت، بلۆچ جنێن سیاستئے تها چۆ بے ارزشت     ،کنگ مبنت یک ھسابا چارگ ببنت و اِهتیارِش همدئیگ ببیت۔