The article below is not in standardized Baluchi. We are currently working on it and will provide an updated version soon

چـُـکانی دیوان: گریم ءِ برات

رجانک: کریم بلوچ

باز کــُـوَهـنـیـں زمـانگاں ماں ، هست ات شهجـَـنِـکے که سـُـهر _ سَونا ، طلا _ ءِ چیز ئی باز دوست ءَ بیت انت .و تنگه ءِ آئی ءِ‌ دوستیں لـَیبوک یک سُهر ءِ ٹــوپـُـکے ات .

آهاڑ _ گـَرماگ _ ءِ گرمیں روچاں آئیا دوست بیتگ ات که جنگل ءَ ، کوهنیں چاتے ءِ کـَش ءَ وتی ٹوپ ءِ گون ءَ لـَیب و گوازی _ بازی _ بکنت . وتی سُهر ءِ ٹــوپی بُرز ءَ سَـٹ ات و چـَکاپت ئی .

یگبرے که ٹوپـُـک ءَ آئی ءِ دست لـَگّ اِت ، ٹوپک کوهنیں چات ءَ کـَپت . چات هَـنـچین جـُهلینے ات که آئی ءِ بـُن هم وَدی نه بیتگ ات .

– اوه هـُداجان ! منی سُهر ءِ ٹوپک گار بیت . _شـَـهــکاڑ ءَ چه گـُرسَت ءَ چِیهانٹے _ چیهالے _ جـَت و گِریت ئی .

آئیا اناگت ءَ توارے گوشان کـَپت : -شـَـهــکاڑ ! شما را چے بیتگ ؟

شـَـهــکاڑ وتی چـَپ و چاگِرد ءَ چار اِت ، بَگیر _ بَید _ چه آپی پـُـگُٹ ، هچ چیز ئی نه دیست . سوج ئی کت :

– اوه اے تـَوئے ، اگں تو لوٹ ئے بزان ئے که من پرچا گـَمــیــگ و بَـژنـیـگ اوں ، ترا گوئشاں که من وتی سُهر ءِ ٹوپک ءَ چات ءَ دَؤر داتَگ  .

– من توان اوں که آئیا چه چات ءَ به کـَشّاں ، بلے آئی ءِ بَـدل ءَ تو منا کجام داد ءَ دَیَگ لوٹ ئے ؟ _ پـُـگـُٹ _ پـُـگُل _ گوئشت . – هرچی که تئی دل به لوٹ ایت منی پـُـگـُٹــَـلـُک . لوٹ ئے منی گـَردن بند و سَهتان ءَ ؟ بلکین ترا منی سُهر ءِ تاج پکار انت ؟ _ شـَـهــکاڑ آئیا پسو دات .

پُگُٹ گوئشت : – من تئی سُهر ءِ تاج و تئی سَهت و تئی گردن بند ءَ چے کناں ؟ اگں تو گوں من زبان بکن ئے که تو منا وتی گهتریں سنگت کن ئے ، اگں تو منا چاشت و سُبارَگ ءَ وتی ماڑی ءَ مهمان کن ئے و بـِلّ ئے که من تئی لوگ ءَ آرام بکناں ، من تئی سُهر ءِ ٹوپک ءَ کَشاں و دَر کناں .

– جوان انت _ شـَـهــکاڑ مـَنّ اِت . _ بَلے وتی دل ءَ پــگـــر ئی کــت که پـُـگـٹ ءِ وا هَنچین هُشکیں گـَپ انت .

پـُـگٹ چات ءَ کـُپ کت و دمانے ءَ چه رَند گوں سهر ءِ ٹوپـُـک ءَ دَرکـَپت .

هَنچو که پُگُل سُهر ءِ ٹوپُک ءَ شـَـهــکاڑ ءِ پادانی دیما ایر کت ، شـَـهــکاڑ وتی دوستیں ٹوپُک ءَ چـَـکاپت و یک « منت وار » ے هم پـُـگٹ ءَ نه گوئشت و تـَتـْـک دیم په وتی لوگ ءَ .

– بوشت ! من چو تیزی ءَ تئی گون ءَ تتک ءَ نه کناں . _ پـُـگٹ آئیا گوانک جـَت .

بَلے شـَـهــکاڑ آئی ءِ نیمگ ءَ چـَـکے هم نه جـَت و آئی ءِ گپان ءَ دلگوش هم نه کـُت

شـَـهــکاڑ چـَٹ چه پـُـگٹ شموشکار _ رَموشکار _ بیت . دومی روچ ءَ وهدے که وتی مات و پت _ پــِس _ ءِ پَجّی ءَ سـُبارَگ _ چاشت _ ءِ وَرَگ ءَ نِشتَگ اتنت ، اِشکت ئی که کسے گوں وتی تَرّیں پاداں ، ماڑی ءِ مَلملیں پدانکاں _ پـَدَکانکاں _ چـُلـُپ چـُلُپ کناں سَرکـَپان انت .اناگت ءَ تَوار ئی اِشکـُت : – شـَـهــکاڑ ! دَروازَگ ءَ پَچ کن .

شـَـهــکاڑ هم چه هَیرانی ءَ که بزانت که کے آئیا توار کنگ انت ، شُت و دَروازگ ئی پَچ کت . دَروازگ ءِ دَپ ءَ ، تـَـرّیں و شونزیں پـُگـُٹ ئی دیست و هما دَمان ءَ « ٹـُهک » دروازگ ئی پـُـگٹ ءِ دیما بَست .

بادشاه پهک چیزان ءَ وتی چماں دیست و جـُست ئی کت :

– چون منی جـَنِک کجام دِیه تئی دُزّگ ءِ باڑه ات ؟

– نه منی دُردانگ و میریں پت . تهنا یک بـَد رَنگ و نه وَشیں پـُـگٹے . _ شـَـهــکاڑ ءَ جواب دات .

– پـُـگٹ ترا چه چے لوٹ ایت ؟ _ بادشاه سوج کت .

وهدے که شـَـهــکاڑ گوستگیں روچ ءِ بیتگیں گپاں گوئشان ات ، اپدا دروازگ ءَ کسے ٹکینت :

– بِلّ منا که ماں به بیاں ، چو مبات که تو وتی زیکیں _ زکیکیں _ هبر ءَ به شموش ئے ، وتی داتگیں زبان و کتگیں قول که جُهلیں و سارتیں آپ ءَ پـُرّیں چات ءِ کـش ءَ گون من اِت کتگ ؟ _ پـُـگٹ وَس و دزبندی کنان ات .

– وتی زبان ءِ هبر ءَ پیکه به دار اوں ، منی ماهیں جَنِکـَـلـُـک . بلّ که پگل مان به بیت . – شـَه پـَرمات . گوں تهار و تَهروزیں دیم و په دل ناکشی ءَ ، شـَـهــکاڑ دَروازگ ءَ پَچ کت . پـُـگٹ سِٹ سِٹاں دیم په نان وری چارپادَگ _ میز _ شُت . سَلام ئی دات و گوئشت ئی :

– منا چِست کن و وتی کـَش ءِ چارپادگ ءَ به نادیں . – هوڈیں هَبراں بَس کن . _ شـَـهــکاڑ پسودات .

بلے بادشاه ءَ هَنچین چـمّ سُهرے دات که شـَـهــکاڑ وتی هبر ءَ شموشت و پـُـگٹ ءِ هبر ئی زُرت . نِندَگی چارپادَگ په پـُـگٹ ءَ جهل ات . پـُـگٹ لوٹت که آئیا وَرَگ ءِ چارپادگ _ میز _ ءَ اِیر کن انت . گڑان لوٹت ئی :

– وتی سُهر ءِ هِیران ءَ منی نَزیک ءَ ایر بکن تا ما دوئیناں چه آئیا هوری ءَ وَرد وارت بکن اوں .

شـَـهــکاڑ آئی ءِ اے واهگ ءَ هم پیلو کت . هر چـنت که آئی ءِ جِند هچ وَرَگ وارت نه کـُت ، بلے پگل پهک ورد ءَ په دلکشّی و وشتامی ءَ وارت انت و گوئشت ئی : – من ژَند بیتگاں ، منا بُرزَگ ءَ به بَر وتی کـَت و کوٹی ءَ ، تا من دمے ساهی _ آرام _ به کناں .

چه چشین پگرے که آئی گوں سارتیں ، تــَـرّ و لِپـْچـَکیں پـُـگٹے ،مان یک کوٹی اے وَسپ انت ، هَنچو تـُرس اِت و نگیگ بیت که یک کمے هست ات که اپدا به گریو ایت . بلے بادشاه آئیا پَرمات :

– برو ات برزگ ءَ ، کسے ءِ گـَپ ءَ نه زورگ که سَـکـّی ءِ روچ ءَ ترا ئی مَدَت داتگ ، جوانیں کارے نه انت .

– جوان انت منی میریں و بوهیریں پت . _ شـَـهــکاڑ گوئشت و هنچو په ترس و نادلکشی ءَ گوں دوئیں لَنکُکاں _ چـَنـْـگـُـلاں _ پـُـگٹی زُرت و برت ئی وتی کـَت _ کوٹی _ ءَ و دور چه وتا اِیر ئی کت .

بلے دیرے نه گوئست که اِشکت ئی که پـُـگٹ آئی ءِ وابجاه ءِ تَهت ءَ اِر سَٹ اِت و گوئشت ئی : – من هم ژَند بیتگاں ، منا هم وتی تَهت ءَ به واپین ، اگں نه من بادشاه ءَ گوئشاں .

شـَـهــکاڑ ، پـُگُل ءَ وتی تَهت ءِ کَمپل ءِ چیرا اِیر کـُت . شونزیں پـُـگٹ ءِ سرگ ءَ ، نرمیں بالشتے ءَ ایر کت .

وَهدے که شـَـهــکاڑ اپدا وَپت ، گوں هَیرانی ءَ نَرمیں هـَڑوسْکَـگ و گریوگ ءِ توار ئی اِشکت . شـَـهــکاڑ پول کت : – پـُـگٹ ترا چے بیتگ ؟

پـُـگٹ آئیا گوں بَژن ءَ پسو دات : – منی دل ءِ واهگ تهنا همے بیتگ که پر وتا جوانیں سَنگتے وَدی بکناں ، بلے هنون گِنداں که من ترا چـَٹ وَش و دوست ءَ نه بیان . گهتر انت که منا هما کوهنیں ، سارتیں و تهاریں چات ءَ بــِرگـَردین ئے !

شـَـهــکاڑ چه شرم ءَ سُهر بیت .

شـَـهــکاڑ پـُـگٹ ءِ تَهتـُک ءِ کِـرّا نِشت و گوئشت ئی : – چِدو رَند من ترا پَهاله _ پهالا _ و چه دل ءَ زبان ءَ کناں که ترا گوں دوست وسَنگت ءَ بیاں .

اے بریں شـَـهــکاڑ ءِ گپ چه دل ءِ جُهلانکی و راستیں گپے ات . پرچا که هما دَمان ءَ شَهـجَــنِــک پـُگـُــٹـُک ءِ شونزیں کسانکیں گـُجّ و کـُلـُپان ءَ چـُکّ اِت و پرآئیا وَش و جوانیں شپے ءِ واهگدار _ لوٹــوک _ بیت .

دَمانے ءَ چه رَند ، انچنائین پـُـگٹ وَشرنگ ، برز بالاد و پر زیـبـیں شَه بـَچـیـں ورنا اے بیت . شـَـهــکاڑ گوں هیرانی ءَ شهزاتیں ورنائیں مرد ءَ چاران ات و سک سک وَش و گـَل بیت .

هنچو که آهاں لوٹـتـگ و گوئشتگ ات ، آهاں سک دوست و سَنگت بیت انت و چنت سال ءَ رَند آهانی سانگبندی و سِیر بیت و هوری ءَ یکجاه وتی زند اِش بنگیج کت و په مردم اش نیکی کت .