مزنێن دارو و درمانێا پد هم، آییئے نسیبئے چراگ نشهمت، نه که آییئے جنێنا چشێن راه و درے اِشکت، ته راه نکپت و نَشت.

آهرا یک رۆچے آییئے کارگسئے کار کنۆکێن سنگتێا آییارا سۆج دات که «اے شهرئے کۆهدێما، گوَشنت کنرئے درچکے هست. هماییئے ساهگا اگن تئو شپے و رۆچے بجلّئے، ترا الّما چکَّ بیت.» آ وَه چۆناها پادانی سرا اۆشتاتگ‌اَت، پدا پُشپدئے گما، پنچ سال پُرّێن، آییا وتا چه تها وارتگ‌اَت و روسّێنتگ‌اَت. آییا هما سهبا رۆچێئے رُکستی کاگدے نبشت و واجهئے ٹێبلئے سرا اێر کرت و رهادگ بوت.

جنان و پرۆشان، جُست و پُرس کنان، آهر آ هما کنرئے ساهگا پُجّت. گوَشئے په آییا بهشتئے دروازگ پچ بوت.یکبرے وَه شمُشتی که اِدا په چے آتکگ، پرچا که سرجمێن رۆچێئے جنَگ و پرۆشگا پد، آ اَنچو ژند اَت گوَشئے آییا وتی هچّ گۆن نێست. گۆن درچکئے تکّه دئیگا، آییئے چمّ بند بوتنت. یک وهدے که آییئے چمّ پچ بوتنت، اِنسرتگێن شپ و جنگلئے تهاریا سیه‌مارے آییئے اَرواهئے بندان راه دات. یکبرے پدا آییا گۆن وت جێڑت که «من اِدا چیا آتکگان؟» آ گوَشئے چه هر چیزّا پرامۆش اَت. اے هم زانگا نه‌اَت که «من کئے آن، کجام زبانا گپَّ جنان، منی هلکئے هدّ و سیمسر کجا اَنت؟»

آ چُپّ بوت و پاد آتک، کنرئے چیرا اۆشتات و چارتی. «اے پیرمرد من گوَشئے پێسرا هم دیستگ، بله منا گیرَ نکنت کدی، کجا دیستگ. بگندئے وابا دیستگ،» آییا دلا هئیال کرت و تاکانی مرزگا لگّت. آ نون شدا هم گپتگ‌اَت. آییا گۆن وت زرتگێن تۆشگ ماهلّه هلّێنتگ‌اتنت. گۆن کنرئے لُمبێن برانی گندگا آییئے دلا آپ دات، دستی برت که یکّ و دو بِسندان که تئوارێا سُرّێنت. «اے تهاریا تئو اِدا اۆشتاتگئے، چے لۆٹئے؟» «من، واجه، بێمراد آن. منا پُشپد نێست. منی کهۆل منا تژنَ جنت که من نامردے آن. من کجا کجا نَشُتگان، کئیی کئیی در نٹُکّتگ. من اے هُشکێن دست زرتگ و تئیی درا آتکگان که تئو اِشان بسبزێنئے.» کنرا درّاێنت: «گۆن منِ هسن سۆلا اے کئولا بکن، اگن جنکے بیت، گڑا منی دشتار اِنت، آییئے ناما هم نۆک مدینه اێر بکن. اگن بچکے بیت، تئو بزان و تئیی جن.» «نه واجه! تئو هرچے بَکشائے منَ زوران و هچبر هم چه وتی زبانا نبجّان. من 
زبان‌مۆکێن مردے آن.» 

نون رۆچ در کپتگ. گۆن جنگلئے زێمرێن سهبا هسن سۆل هم چُپّ بوت. نون آ ترهتگ‌اَت و آرام اَت. اے کپّ و آ کپّا چارگا اَت. گۆن برزێن تئوارا گپّ جنَگ و وهدے چه ٹێبلئے دێما اێرێن کاگدان چُٹّت، گڑا په بێسمایی دستی ٹێبلئے سرا اێر بوتنت، بنا بوت ڈُکّر جنَگا. آییئے نزّیکا نِشتگێن کار کنۆک دراه آییئے نێمگا چارگا اتنت. آ بچکندگا اَت که آییارا درچکئے سۆج داتگ‌اَتی. 

نون آ پێشی مردم نه‌اَت که سهبا کارگسا پُترت تان رُکستیا گۆن کسّا گپّیَ نکرت. آییئے همکارانَ لۆٹت که گپّ بجنت، گۆن ما چاهے بوارت، وتی پگار و شهرئے نۆکێن جاورانی بابتا گپّ بجنت، بله آ چه اِشان بێسما نه گۆن کسّێا گپّیَ کرت نه کارگسئے پُترگا گۆن کسّا درهبات و سلامَ بوت.

سالے بیت که آییئے کارگسئے دراهێن همکار چه آییئے برزێن تئوارا سئوت گوَشگ و ٹێبلا ڈُکّر جنَگا پرێشان اتنت، بله آ چه اے دراهێنان بێسما گۆن نۆک مدینهئے پێداگیا همینچک گَل اَت گوَشئے آییئے نزّا درد و گم، نااُمێتی و بےاۆستی که مردم آییئے زنگا جننت، دراه بێماناێن گپّ اَنت. آ اێوکا چه وشّیا آشنا اَت و بسّ. همے رۆچان آییا شهرئے بازێن نۆکێن هۆٹلێا رئو و آ بنا کرت و نۆک اَڈّ کرتگێن جاه و دگّانی سئیلا سێرَ نکرتی. گوَشئے نۆکێن مردمے اَت که شهرا آتکگ. په آییا هر چیزّ نۆک اَت. همے رۆچان آییئے درستی و راستی گۆن یک و دو کوَهنێن شرابی سنگتا بوت. 

نون همک یکشمبه سنگتانی پجّیگا شُت و پِکنِکیَ کرت و شراب هم وارتی، آییئے همراه زوتّ، سئے چار گلاسا پد بِنا بوتنت زمانگئے گِلگ و زنگا، بله آ گوَشئے سهیگ نه‌اَت که انچێن چیزّے وارتگی که مردما تان ساهتێا بدلَ کنت. چشێن ساهتان آ پاد آتگک‌اَت و کۆه، دار و درچکی چارتگ‌اتنت. آییا وتی سنگتانی همے گۆن زمانگا ماسیت و گِلگ هچّ دۆستَ نبوتنت.

دوشمبهئے سهبا پدا هما رنگا پادَ آتک، جانیَ ششت و دێم په وتی کارگسا رهادگَ بوت. نون گوَشئے گاڑیانی گیرّ و گار و چکّانی، جۆلی کۆپگا، په وانگجاها رهادگ بئیگ آییا سکّ دۆست اتنت. نون په آییا هر چیزّا ماناے 
هست‌اَت. کارگسا کارانی چُٹگا پد، برزێن تئوارا سئوت گوَشگ و ڈُکّر جنَگ انچۆ آدتی کرتگ‌اَت گوَشئے اے هم زمّهواریے و آییئے کارانی تها هئوار اِنت.

شانزده سالا پد یکبرے پدا آ ابێتک و مونجا بوت. یک سهبے که آ سر گپتگ‌اَت که کارگسا برئوت، گڑا نۆک مدینها که په وانگجاها سر گپتگ‌اَت چه وتی پتا جُست کرت: «ابّا، من دۆشی وابا کنرے دیستگ، گوَشئے منا چیزّے گوَشگَ لۆٹیت.» آییا بچکندت و درّاێنت: «منی چکّ! اے وابے، وابا هرکس هرچیَ گندیت، اِشان مانا نێست، تئو وتی دلگۆشا وانگا بدئے، اے وابان یله کن…»

آ در کپت و په اِشتاپی دێم په کارگسا رهادگ بوت، بله اے سرجمێن راها مرۆچی هر چیزّ په آییا انچُش اَت که شانزده سال پێسرا اَت. همُک وانگی چکّێئے گپّ و هبر، گاڑیانی تئوار و پێمپ آییا هسن سۆلئے کئولئے ترانگا پِرّێنگا اتنت. آییا دست دێما سمارت، سما بوتی اے منی شانزده سال پێسریگێن دێم اِنت که اێوک هڈّانی گۆلێن دێمے، گۆشتی هچّ پِر نێست. گۆن کارگسا پُترگا، آییئے همکارێا آییئے دست گپت و جۆڑی کنگ لۆٹت، بله هچّ آییئے دپا در نکپت. گوَشئے آ، اے جۆڑی‌رنگێن هچ چیزّا نزانت. دێما کنزت و وتی کُرسیئے سرا انچۆ نِشت گوَشئے کسێا په زۆر چاتئے تها دئور داتگ.

«کنرئے درچک، هسن سۆل، نۆک مدینه، واب…،» آییا جێڑت، دست سرا کرتنت. آییئے نزّیکا نِشتگێن همکار دراه هبکّه اتنت که مردا چے بوتگ، مرۆچی نه آییئے کلمئے آ تێزی، نه زوتّ کارانی گیشّێنگ پدا برزێن تئوارا سئوت گوَشگ و ڈُکّر جنَگ، گوَشئے هچبر آییا چشێن کِرد و کار نکرتگ، بلکێن دگرے بوتگ تان شانزده سالا اِشیئے کُرسیئے سرا آتکگ و نِشتگ، مرۆچی اَسل مردمئے جند آتکگ که نه کارانی گیشّێنگَ زانت، نه برزێن تئوارا سئوت گوَشگ و ڈُکّر جنَگا زانت.

یک برے پدا آییا جێڑت: «کنرئے درچک، هسن سۆل، نۆک مدینه، واب چی اِنت؟» آ پاد آتک و چه کارگسا در کپت. رئوگ رئوگا آییئے دلا آتک که نۆک مدینهئے وانگجاها برئوان و آییئے سۆجکارا بگوَشان وتی نۆدربرا بگوَش دگه برے کنرئے درچکئے وابا مگند، من زندگ بوتَ نکنان که گاڑیے چه دورا آییئے پُشتا پێمپ پێمپ کنان اَت. آ یک کِرّ بوت و دگه دستی گپت و رئوان بوت. اِدا اۆدا گردان، نۆک مدینهئے وابئے بارئوا پگری کرت. همے سرجهلا پگر کنانا، آ شپئے یکّا لۆگا سر بوت. آییئے جنێن تنینگه آگاه اَت، هچّ نگوَشتی، آتک و نپادانی سرا دراج بوت. پدا همے پگر، همے واب، همے کنر، همے هسن سۆل و نۆک مدینه، تان وهدے و آییئے دل په وابا شت.

گۆن چمّانی پچ کنگا، آییا لۆٹت که نۆک مدینها تئوار بکنان و جُستی بکنان که «تئو مرۆچی پدا هما واب ندیستگ» که نۆک مدینه آتک و آییئے دێما اۆشتات. «ابّا، دۆشی من پدا هما واب دیستگ بله منا سما بوتگ که درچک مردمے، منا تئوارا اِنت.» «اِنّه، اِنّه، مردمے نه‌اِنت منی چکّ! اے انچێن وابے، وابان مانا نێست.» آییا نزانت من چے گوَشت، پاد آتک و پسیلا شت.

همے سُهبا نۆک مدینه وتی دزگهارانی پجّیگا پِکنِکا شت. نان ورگا پد، آ اَکسکشّی و کنرئے چنگا برزگا سر کپتنت، گَل و کندان، ٹَهک دئیان آ ڈکّێن کنرئے دێما اۆشتاتنت. نۆک مدینه یکبرے اۆشتات و درچکی چارت، آییا سما بوت که همے درچک اِنت شپان منی وابا کئیت. «اِنّه، اے نبیت، کنرئے درچک دراه همرنگ اَنت، دگرے بیت.»

آیان وتی پندۆل و چنک پُرّ کرت و یک یکّا اێر کپان اتنت که نۆک مدینهئے سریگ گۆن لۆنجانێن شاهَڑێا اَڑت. آییا دست برت که سریگا بگیشّێنان که سما بوتی یکّێا آییئے دست داشتگ. آییئے دپا در آتک «وای چۆنێن کنرے» که آییئے گۆشان تئوارے رُست: «اِشکن.» نۆک مدینها اے کپّ و آ کپّا چارت تَه کسّ نێست. اینچکا آییئے دراهێن دزگهار یک یکّا اێر کپتگ‌اتنت. «منِ کنر گپّا آن، لۆگا که رئوئے وتی پتا بگوَش وتی زبانا بمۆکیت، اگن تئو شمُشتئے، سرونا دارئے پێتیے اێر اِنت، آییا پچ کن. چه آییئے تها گوَمزے درَ کئیت، تئیی لَنکُکے وارت، همے ترا منی گپّان گێرَ کاریت.»

آییا وتی سریگ گیشێنت و دْرِک دْرِکّا جَهلا اێر کپت، گوَشئے هۆنوارێن رسترے آییئے رندا کپتگ. آییئے گوَرجیگ چه هێدا میچّل اَت، زبان لرزگا اَت. آ زوتّ لۆگا سر بئیگ لۆٹگا اَت. جَهلا آیانی گاڑی په رئوگا ساجۆ اَت. دراه رهچار اتنت اێوک نۆک مدینهئے که چه آیان گسر بوتگ‌اَت. مگرب‌تهارا آ لۆگا سر بوت هِچّیگی 
نه‌اَت، گوَشئے کرنانی بێوابے.

سُهبا که آییئے چمّ پچ بوتنت، پت آییئے دێما اۆشتاتگ‌اَت. پێتی آییئے دستا اَت. «اے زانا تئو آورتگ گۆن؟» نۆک مدینه هبکّه اَت، لۆٹتی یات بکنت اے پێتی من آورتگ گۆن یا چه پێسرا همِدا اێر اِنت، بله هچّ گیری نئیاتک. «منَ نزانان بارێن من آورتگ یا چه پێسرا همِدا اِنت.» آ و پت هر دوێن پێتیئے دێما نِشتنت. سکّێن زێباێن پێتیے اَت. هر چارێن نێمگان نکش و نگار اَت. آیان پێتی که پچ کرت، آییئے تها اێوکا کتابے اێر اَت که تاکی زرد و کوَهن اَتنت. آییا ائولی تاک لێٹێنت، نبشته اَت «منا منی نێکیانی برورد همے رستگ که کنرئے درچکے  بوتگان، بله تئو وتی زبان تنینگه نمۆکتگ.»

گۆن کنرئے لبزئے وانگا، نۆک مدینها زیکّێن پِکنِک و کنرئے دراهێن گپّ گیر آتکنت. لۆٹتی کنرئے دراهێن گپّان گۆن پتا بجنت، بله آ دروازگئے دپا رستگ‌اَت. آییا نلۆٹت تئواری بجنت. نۆک مدینها وتی ماتارا لۆٹت جُست بکنت که کنرئے درچکا گۆن پتا چِه سیادی هست که ماتا انچێن کُلّگے جت، گوَشئے چیزّے  دپا گَٹّتی. «منی چکّ! من زانتَ نکنان.» ماتا آییئے جُستا پێش وتی درۆگێن پسّئو دات و آسرۆکئے نێمگا رهادگ بوت. 

نون په آییا مسترێن اَزاب نۆک مدینهئے همے جُست اَت که «منی پت! کنر زانا چے لۆٹیت؟» گۆن آییا نبوتگ‌اَت که راستێن گپّا بجنت و چه آییئے مِهران وتا زبهر بکنت. همے نگوَشگ هم نون په آییا اَزابے اَت. نون آییئے چئوکّی گێش بئیانَ بوتنت. یکّ و دوا آیَگ و نۆک مدینهئے چمّانی پچ بئیگا پێسر در کپگ، کارگسا ساهتے نِندگ و پدا شهرئے بێنامێن در و راهان سر کَشّگ و هما یکّ و دوا بێراه کنگ آییئے آدت اَت. نون آییا وتی شهرئے هچ درچک هم دۆست نه‌اَت. رهسران که درچکے دیستی تُکّے الّم جتی. مساپرے که آییئے چێرا بۆشتاتێن تَه گۆن زهر و کێنگی چمّان چارتی.

«هسن سۆل اگن انچۆ منا همے رهسران دُچار بکپیت، من آییئے سرا گُڈان،» یک رۆچے آییا جێڑت و وتی پادانی دێما کپتگێن کاٹونے لگتے جت. گوَزۆکێن مردم آییا گۆن اَجبێن رنگێا چارگا اتنت، گوَشئے آ گنۆکے، وتی هۆشا نه‌اِنت.

اے شپی آییا وتی کیسّگئے دراهێن زرّ شراب کرت و وارتنت، تَتّران لۆگا پُترت و نۆک مدینهی چه وابا پاد کرت. «تئو هروهد جُستَ کنئے: ‹کنر پرچا منی وابا کئیت؟› یا: ‹ترا گۆن کنرا چے سیادی هست؟› گڑا اِشکن، تئو همے درچکئے دشتار ائے، تئو هسن سۆلئے دشتار ائے، همے پیرمردئے که پێتیے مئے لۆگا دێمی داتگ.» آییئے همے جَگّ و کوکّارا آییئے جنێن پدّرهت و پاد آتک. «بیا برئوێن ترا تئیی دشتارئے هلکا بران، نون گێشێن اَزاب من سگّتَ نکنان.»

آییا نۆک مدینهئے دست گپت و لۆٹتی در بیایان که آییئے جنێن دێما مان ترّت. «یکبرے منا بکُش، نون اِشیا ببر.» مرۆچی من هچّ نه‌اِشکنان، مرک دگه چیے، ماشما زانا پێسرا زندگ بوتگێن که باریگ مرۆچیئیگ اِنت؟» آییا جنێن دکّهے دات و نۆک مدینهئے دست گپت و در کپت. نۆک مدینه چُپّ و هبکّه و هئیران، نزانگا اَت چِه گپّے. شپ سیاه و تهار، ژیمب و گَر اَت. آییئے دلا نون مِهرئے چمّگ هُشک بوتگ‌اَت، په وتی چکّا هچ اَرمان پَشت 
نکپتگ‌اَت. آ اێوکا همے پگرا اَت که باندا پدا من زندگَ بان. گۆن وَشهالیا کارگسا رئوان، گۆن وتی همکاران نِندان مُلکئے جاورانی سرا گپّ و ترانَ کنان، ٹێبلا ڈُکّرَ جنان، برزێن تئوارا سئوتَ گوَشان.

جێڑان جێڑانا آتارَگئے وهدا آ کُنرئے درچکئے چێرا سر بوت، گۆن برزێن تئوارێا گوَشتی: «هسن سۆل! اِش اِنت، من وتی زبان مۆکتگ، تئیی دشتار زرتگ و آورتگ.»

نۆک مدینهئے دستی یله کرت و جهلگا اێر کپان بوت. گوَشئے مزنێن بارے چه آییئے کۆپگان اێر کپتگ. آ انچۆ سبکّ اَت که په آییا پندێئے بُرّگ گوَشئے چکّی لئیبے اَت. آییا گوَشئے بۆلے گۆن اَت، لئیب کنانا دێم په مێتگا رئوگا اَت. رۆچ نون در کپتگ‌اَت و ٹِکّ اَت، چکّان وتی کتابانی جۆلی گۆن اَت و وانگجاهان رئوگا اتنت. شهر سرجما پاد آتکگ‌اَت. هرکس وتی منزلئے نێمگا رهادگ اَت. آییا کسّێئے نێمگا هم نچارت، تچکا همّامێا پُترت، جان شُشت و ریشّی سات و شێزارانا وتی کارگسئے نێمگا رهادگ بوت.