The article below is not in standardized Baluchi. We are currently working on it and will provide an updated version soon.

سمیه حفیظ

شستءُپنچ سالءِھیر بی بی ءِ تیزیں لنکک سوچنءَگوں ترّءُمانتر کن انت بلوچی پوشاکءِسرءَکہ آئیءِپادانی سرءَایر انت۔کیچءِمیتگ کُڈّانءِنندوکے ماں بلوچستانءَ،ھیر بی بی گد دوچی کنت ءُ دوچگرے زانگ بیت۔

وتی عمرءِمزنیءَچہ دور،آ کار کنت ءُ ماھے 10000 کمائینیت ءُ زلورتاں پیلو کنت “منی کرّءَدگے راہ نیست بیدءدوچگریءَ منی زھگ بیروزگار انت ءُ منی لوگ واجہ کہ یک دکاندارے آئی ءِکارانی مز مئے واستہ نگن آؤرت نہ کنت”آ گشیت وھدے آئیءَگد دوچی بندات کتگ آئیءِعمر شانزدہ سال بوتگ۔

آئیءِدو جنک ام دوچگری کن انت ءُ لوگءِھرچءُدرچاں کمک کن انت ھیر بی بی ھما ہزاراں زالبولانی تہا ھوار انت کہ آ دوچگری کن انت چوشکہ بلوچستانءِجتا جتائیں دمگاں انچو کہ چاغی،جھل مگسی،مکران،ڈیرہ بگٹی،سبی،کوہلو،مستونگءُقلاتءَ۔

دیگرءَچہ پیسر وتی لوگءِکارانی ھلاسیءَپد آ گوں وتی کٹورءُسوچنءَنند انت ءُ گد دوچی کن انت۔برے برے شش سھت نند انت اگاں سھبءِکار پیلو نہ بوتگ انت گڈءَنند انت۔اینچو وھدءَنندگ ءُ گدءَگوں چمّاں چارگ گران انت،مسُکّ ءِدرد ءُچماّنی کوری دوچگرانی تہا گندگءَکاینت

روایتی بلوچی جامگ کہ بلوچ زالبول گورائِے کن انت پشک گشگ بیت۔دوچگری آستونکءِسرءَبیت ءُ دست یکّیں گردءَچکرّ انت۔شلوارءِبُن ہم دوچگ بنت ۔ رنگانی مِلّارینگ گوں پشکءِرنگاں پہ برے برے آدینک ام کارمرز کنگ بیت گوں رنگی ئیں بندیکءَ۔پشکءَگیشتر ماتاں چہ چکءَدیگ بیت وھدے بندیکے زوال بہ بیت گڈءَآ سندگءُدوچگ بیت

کُڈّانءِدوچگریں زالبول وتی کہولءَکمک کنگءَانت ءُ کرناں چہ بلوچءِروایت اش داشتگ۔

“ورنائیں بلوچ جنک ردومءَگوں دوچگریءَھیل کن انت کہ نسلاں چہ پیداک انت”واحد بزدار گشیت کہ آ بلوچ راجدپتر زانتے”بلوچی گُد دوچی گوں شوداریں رنگاں دستاں گوں جوڑ کنگ بیت،بلوچی گد دوچیءِبازیں ھمگرنچی گوں مہر گڑھ دودمانءَکن انت ماں کچھیّءِمیدان، بولان پاس بلوچستانءَایر انت کہ یانزدہ ہزار سال کوہن انت ھاکءِ گِلاں گوں نزّیکی کن انت

بلوچی دوچءِنہاد جتا اِنت ءُ زیبائیءِسرءَکار داریت پانزدہ ہزارءَبگرداں ہپتاد ہزارءَداں رسیت پہ ھاسیں درگتاں۔چہ میتگءِمردماں جتا، کڈّانءِدوچگر تربت ،کوئٹہ ءُ عرب ملکاں ام کار گِرنت چہ وتی نزّیکیں سیادءُوارثانی کمکءَ سوداگر دوچگرءَ بندیک دئینتءُہمے بندیکءَچہ کوئٹہ،گوادر،کراچیءُتربت گِرنت

وھدے دوچ سرجم بوتنت پدءَہما مردم وت تیارئِے کنت یا درزیءَدنت ئِے دوچگرءِزرآئی دوچانی سرءَانت کہ سالءِسرءَکنت ئِے یا ماہءِ۔چونہا دوچگر یک سرجمیں جوڑہ ئے جوڑ کت کن انت سی ہزار نہاد ماھے درکئیت۔اگاں تہنا آستونک یا پندول دوچگی بہ بنت گڈءَ آ جہد کنت کہ گیش کار بزوریت پہ وت زر جوڑ بکنت لہتیں

راشدہ آئیءَدوچگری چہ وتی ماتءَدر برتگ ماھے پانزدہ ہزار جوڑ کنت”وھدے منی لوگواجہءِزر مئے لاپءَکشّگءَنہ اتنت ءُ مئے زھگانی وانگی ھرچءُدرچ در آیگءَنہ اتنت گڈءَپہ آئی کمکءَمن دوچگری بندات کُت”راشدہ وتی مستریں جنکءَوانینگ لوٹیت ءُ سرجم ئِے بکنت ءُ آئیءِآروسءَزوت کنگ نہ لوٹیت انچوکہ آئیءِبوتگ۔

“من نہ ونتگ بلئے من زاناں بے وانگ انوّگیں دورءَبیدءوانگءَنہ بیت”آ گشیت “حلیمہ دوچاں دربرئگءَانت بلئے آئیءَتہنا پہ وت دوچگءِاجازت است چیاکہ من لوٹاں آ وتی وانگءِسرءَزور بہ دنت”ءُ سیءُپنچ سالءِآئشہءِلوگواجہ یک مزدورے شانزدہ ہزارءَگیش کمائی نہ کنت”وھدے آئیءِزر کم بنت گڈءَمنی زر لوگءَچلائیناں”آ گشیت۔ انچو فہمیدہ بیستءُہشت سالءِوتی پتءِکمکءَکتگ لوگءِکارانی تہا ءُ وتی براتءِوانگءَپہ ہما وھدءَداں کہ آئیءِآروس نہ بوتگ

“برے برے من چہ دگے زالبولاں زر وام کن انت پہ ہژدریں کارانی واستہ ءُ ہمیشانی بدلءَمن آوانی واستہ گُد دوچیں”آئیءَکمّو یات کت پدءَ وھدے آ وتی کسانیں چکءَگوں لیبءَات”من انگت دوچگری کناں چیا کہ گوں آزاتی ءَ چیزے زرت بکن انت ہمے چیز منءَگیش تاھیر دنت”آئیءَگوشت

تاھیر دنت”آئیءَگوشت بلوچی دوچگری کُلیّں دگنیاءَنامدار انت۔فلو موریسی یک برطانوی گشندہءُنبشتہ کارے ءُ دگے بازیں بالی وڑ تامر کار انچوکہ شبانہ اعظمی،کنگنا رناوت بلوچی دوچءِتہا گندگ بوتگ انت

دو ہزار بیستءَحلیمہ حسین زئی یک ورنائیں کینڈی بلوچ زالبولے آئیءِگوں گہارءَباسکٹ بالءِعکس شنگ بوتنت بلوچی پشکءِتہا ءُ نامدار بوتنت ءُ ہمے وڑءَآوانی ویگءَگلگدار ام گپت۔ مارءَانگت کار کنگی انت پہ اے کاریگراں”ھانی بلوچ گشیت بھرینءِیک ازمکارے۔”من بلوچی دوچ دیستگ ایچ ایم ءُ زارا ءَ بلئے ہچ وڑیں نامداری نہ داتگ اش ایشاناں۔ ما اے گشت کنیں ایشیءَیک دمگے نپ داتگ بلئے ما وتی ربیدگ دیمءَنہ بُرتگ

“گوں کمءُبے وانگءَ اے بلوچ زالبول وتی کہولءَکمک کنگءَانت ءُ کرناں کواہنیں دودمان اش زندگ داشتگ ” بزدارءَگوشت “اے نامءُکمک کرز انت چہ ھکومتءُدگے ادارھاں۔ ایشانی ھنرءِدیمءَبرئگءُنامدار کنگ نہ تہنا ایشاں کمک کنت بلکیں اے زالبولاں ام آٹیگ دنت ءُبلوچ دود ءُ ربیدگءَدگے جاھے سر کنت”

پبلشد بوتگ: ڈان نوامبر 7 2021

ای آزمانک چه نبشتاکارۓ اجازها پبلش کنگ بوتگ.