نویسنده: مریم سلیمان

بر اساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد، یکی از بزرگترین عوامل شکاف جنسیتی بین مردان و زنان در سراسر جهان،در زمینه مشارکت سیاسی و نمایندگی در همه سطوح مشاهده می شود .و این امر  آن را به یکی از موضوعات مورد تحقیق در زمینه مطالعات جنسیتی و علوم سیاسی تبدیل کرده است . اما تاکنون پاسخی برای اینکه چرا زنان در یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی جا مانده اند، وجود ندارد.

این امر به خوبی ثابت شده است که مهم نیست که زنان چه جمعیتی را به خود اختصاص دهند ، یا یک کشور چقدر توسعه یافته یا توسعه نیافته باشد، در هر حال تعداد زنان به عنوان رأی دهندگان، نامزدها و اعضای احزاب چشمگیر نیست.امروزه برای پرداختن به این موضوع شاهد پافشاری و ارایه قوانینی در بیشتر کشورها برای اقدامات حمایت کننده – اصطلاحی که دانشمندان علوم سیاسی برای توصیف سهمیه های انتخاباتی یا کوتا استفاده میکنندهستیم.

این امر باعث می شود تا کرسی های مشخصی در تمام سطوح دولت  (به استثنا کابینه) به زنان اختصاص داده شود تا انها را به مشارکت در سیاست تشویق و محیطی مساعد برایشان ایجاد کند . محیطی که در غیر اینصورت مردان بر ان مسلط اند.این امر به ویژه در مناطقی مانند بلوچستان که زنان تقریبا اصلا در انتخابات مشارکت ندارند و حداقل شانس انتخاب شدن را دارند مفید است. اما نقاط ضعفی هم در این زمینه وجود دارد.

 بزرگترین انتقادی که به اقدام  حمایت کننده می شود اینست که کرسی ها به اعضای خانواده سیاستمداران مرد یا زنانی با کمترین تجربه در امر سیاست اعطا می شود.این زنان با نمایش نمادین صرف، به راحتی با تصمیمات همتایان مرد خود همانندسازی می‌کنند و اغلب برای افزایش متحدان حزبی در مجامع استفاده می‌شوند.

در مورد بلوچستان شرقی (پاکستان)، یکی از معیارهای مهم برای انتخاب آنها همسویی قوی با یک حزب سیاسی یا با دیدگاه ها و نهادهای سیاسی مسلط دولت است. این امر حضور آنها را بسیار سطحی می کند.در جایی که از زنان سیاستمدار انتظار می رود از سیاست ها و منافع زنان دفاع کنند و در قانونگذاری های مهم دیگر مشارکت انتقادی داشته باشند.در اینجا اما حضور و موضع انان در اکثر موارد برای مردم و جامعه غیر مهم تلقی می شود.

یکی از شیوه های مهمی که در سراسر جهان برای مؤثرتر و حیاتی کردن مشارکت زنان از طریق سیستم سهمیه بندی استفاده می شود، نامزدی زنان فعال در سیاست محلی یا با عضویت طولانی مدت در حزب است.این باعث افزایش ارگانیک از سطوح پایین تر به بالاتر می شود.اما، در بلوچستان  ترقی زان سیاستمدار به ویژه از سطوح محلی به مجامع بسیار نادر است .

در مورد کنشگران، آنها لزوماً با سیاست‌های دولتی معاصر و دیدگاه‌های نهادهای دولتی همراه نیستند. اگرچه بلوچستان تقریباً در دو دهه گذشته برای اولین بار شاهد برخاستن تعدادی از زنان فعال سیاسی از مناطق دور افتاده بوده است . اما به نظر نمی رسد که هیچ یک مشتاق شرکت در سیاست و حکومت دولتی باشند. و در حالت دیگر  [اعضای احزاب سیاسی معاصر] از سطوح محلی از نظر اکثریت – مردان – در احزاب، علیرغم سالها مشارکت و تجربه، نامزدهای مناسبی در نظر گرفته نمی شوند.

در نتیجه، زنان در مجلس بلوچستان در هر دولت پاکستان اغلب چهره های جدیدی هستند که تجربه سیاسی اندکی دارند یا اصلاً هیچ تجربه ای ندارند. بنابراین موضع و نارضایتی آنها اغلب در مجلس جدی گرفته نمی شود. در چشم مردم هم، آنها فقط چهره های نمادین و بدون توانایی هستند.

اگر آنها به حزب حاکم تعلق داشته باشند، ممکن است پست‌هایی در وزراتمرتبط با توسعه امور زنان به آنها داده شود، اما در مجموع بر تصمیم‌گیری‌ها، تأثیرگذاری بر سیاست‌ها، پیوستن به یک وزارتخانه یا کمیته و خروج با اراده خود اختیاری ندارند. و سخت ترین کار برای آنها به دست آوردن پست های رهبری کلیدی در کابینه است، زیرا در اکثر کشورهای جهان قانون ثابتی وجود ندارد که حضور زنان در کابینه را اجباری کند.

وقتی زنان نیمی از جمعیت را نمایندگی می کنند و حتی اگر نقش آنها در مجامع نمادین باشد، به هیچ وجه نباید از فرآیندها و موقعیت های سیاست گذاری کنار گذاشته شوند. به زنانی که تجربه سیاسی از احزاب سیاسی در سطوح محلی دارند، باید فرصت‌هایی داده شود، و اگر این امر به زودی اتفاق نیفتد، اعضای فعلی مجمع حداقل در حال حاضر نباید کنار گذاشته شوند.

حتی اگر بر اساس تجربه و موضع سیاسی چیزی برای ارائه نداشته باشند، باز هم دیدگاه‌هایی متفاوت از مردان (که در اکثریت هستند) دارند. جایی که طبقات و وابستگی ها ممکن است آنها را نسبت به زنان دیگر امتیاز دهد، اما در منطقه ای درگیری مانند بلوچستان با مردسالاری عمیقاً ریشه دار، مشارکت زنان در سیاست به هر وسیله ای کم چالش نیست. قبل از اینکه زنان در بلوچستان از بازنمایی نمادین فراتر بروند و به سمت دستیابی به فضایی برابر به عنوان نقش پردازان منتقد در جامعه و دولت حرکت کنند، راه بسیار زیادی در پیش است.